Warszawa 12.06.2023 r.
W związku z trwającym przeglądem dyrektyw dobrostanowych kwestia stosowania klatek w hodowli zwierząt jest przedmiotem dyskusji w Unii Europejskiej. Koncepcja spopularyzowana przez europejską inicjatywę obywatelską „Koniec epoki klatkowej” paradoksalnie nigdy wcześniej nie została poddana żadnej ocenie skutków.
Dlatego Copa-Cogeca zleciła przygotowanie kompleksowego raportu w celu lepszego zrozumienia skutków ekonomicznych, społecznych i środowiskowych takiej propozycji. Pod koniec maja badanie zostało zaprezentowane podczas cieszącego się dużym zainteresowaniem wydarzenia online. Trzy instytuty badawcze pracowały na modelu CAPRI i skoncentrowały się na dwóch sektorach: trzody chlewnej (zakaz porodów w kojcach dla macior) oraz drobiu (zakaz hodowli kur niosek). W badaniu wzięto pod uwagę trzy scenariusze: natychmiastowym zakaz do 2025 r. (scenariusz A), zakaz do 2035 r. (scenariusz B1 i B2) i zakaz do 2045 r. (scenariusz C1 i C2). Opracowanie uwydatniło szereg konsekwencji, które do tej pory były całkowicie pomijane w debacie publicznej.
– Według badania, najbardziej dotkniętym sektorem będzie produkcja trzody chlewnej. We wszystkich scenariuszach zakaz stosowania klatek porodowych wymusiłby na hodowcach znaczne inwestycje. Doszłoby także do pogorszenie wydajności produkcji oraz – jak pokazują wyniki modelu – zmniejszenia populacji loch i produkcji prosiąt w we wszystkich 27 krajach Unii Europejskiej – powiedział ekspert Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych Grzegorz Brodziak wiceprezes Krajowego Związku Pracodawców – Producentów Trzody Chlewnej POLPIG.
Szczegółowe wyniki badania wskazały na m.in:
- wzrost śmiertelność prosiąt: +15% (wolne kojce porodowe z czasowym ograniczeniem); + 20% (w wolnym kojcu bez czasowego ograniczenia ruchów),
- spadek miotów na lochę/rok: -1.9%,
- wzrost zużycie paszy w okresie laktacji (28 dni): + 7,3%,
- wzrost śmiertelność loch: + 5%,
- wzrost wybrakowania: + 15%,
- wzrost nakładu pracy: +1 minuta/lochę dziennie w okresie laktacji; + 2 minuty/locha dziennie w okresie laktacji;
- wzrost kosztów weterynaryjnych: + 7,5%.
W trakcie badania zbierano także opinię samych rolników. – Zdecydowana większość pytanych w ramach badania rolników (67%) bardzo negatywnie oceniła zamiar wprowadzenia zakazu stosowania uwięziowych kojców porodowych. Duże zaniepokojenie skalą niezbędnych nakładów inwestycyjnych wyraziły również organizacje producentów trzody chlewnej i hodowcy trzody chlewnej. Przejściu ze starego systemu na nowy powinno towarzyszyć znaczące dofinansowanie producentów w UE, w przeciwnym razie wielu z nich będzie zmuszonych zaprzestać produkcji. Kluczowa będzie długość okresu przejściowego, branża oczekuje, że będzie on uwzględniał wszystkie wykazane w badaniu ryzyka i wyzwania – komentuje G. Brodziak z Krajowego Związku Pracodawców – Producentów Trzody Chlewnej POLPIG.
Badania wykazało, że zakaz wzmocni tendencję koncentracji w produkcji. Rezygnacja z produkcji mniejszych rolników, bez następców, będzie bardzo prawdopodobna (deklaruje to 24% zapytanych rolników, reprezentujących 13% pogłowia loch w UE). Z kolei część gospodarstw przestawi się wyłącznie na tucz.