Warszawa 16.10.2023 r.
W dniu 29 września 2023 r. odbyło się posiedzenie grupy dialogu społecznego do spraw „Produkcji zwierzęcej – mleko, wołowina i wieprzowina”. Podczas spotkania omawiane były między innymi tematy dotyczące:sytuacji rynkowej w poszczególnych sektorach oraz kosztów wprowadzenia zakazu hodowli klatkowej.
Sytuacja na rynku wieprzowiny
Z przedstawionych przez ekspertów Komisji Europejskiej danych wynika, że w pierwszej połowie bieżącego roku odnotowano spadek produkcji wieprzowiny o 9%. Spadki odnotowano we wszystkich państwach członkowskich, z wyjątkiem Grecji. Produkcję w znacznym stopniu ograniczono w Danii o 19,1%, Słowacji o 13,8% oraz Holandii o 13,6%.
Średnia cena wieprzowiny ukształtowała się na poziomie 230,6 EUR/100 kg. Cena w Unii Europejskiej jest o 14% powyżej ceny historycznej. Spadają również ceny prosiąt, ostatnia cena wynosiła 71,3 EUR/szt. KE szacuj, że w pierwszej połowie 2024 roku produkcja wieprzowiny spadnie, odbicie nastąpi w II połowie przyszłego roku.
Przedstawiciele Copa-Cogeca podkreślili, że wprawdzie wysokie ceny zawsze przyczyniają się do wzrostu produkcji, jednak w ich opinii teraz się tak nie stanie. Jest szereg przepisów, inicjatyw, które powodują, że rolnicy nie inwestują, bo obawiają się inwestować w swoje gospodarstwa w sytuacji kiedy za kilka lat produkcja stanie się nieopłacalna, z powodu prawa związanego z walką o klimat. Unijni hodowcy już w 2022 r. prosili Komisję Europejską o pomoc i przyjęcie planu strategicznego, którego celem byłoby uniknięcie kolejnego kryzysu.
W odpowiedzi przedstawiciele Komisji Europejskiej powiedzieli, że w UE jest racjonalne podejście do hodowli zwierząt i nie można udawać, że zmiany klimatu nie mają miejsca.
Przegląd przepisów dobrostanowych
Przedmiotem dyskusji był także dialog w sprawie wprowadzenia nowych wymogów dobrostanowych. Największą uwagę skupiają aspekty dotyczące:
• zwiększenia powierzchni życiowej zwierząt utrzymywanych w chlewniach
• obcinania ogonków
• kastracji
Negocjacje dotyczące transformacji dobrostanowej uwzględniają wiele scenariuszy z okresami przejściowymi 5 letnimi, 10 letnimi i 20 letnimi, każdy z indywidualnymi wariantami rekompensat finansowych. Kraje UE chcą najkorzystniejszego scenariusza dla rolników i dla konsumentów. Pod uwagę należy wziąć koszty transformacji i niepożądane konsekwencje w postaci tzw. ucieczki emisji i zwiększenia produkcji w krajach nie stosujących równie wysokich standardów co UE. Podkreśla się, iż w negocjacjach musi zostać uwzględnione stanowisko strony społecznej, która oczekuje podniesienia standardów dobrostanu zwierząt. Dużym wyzwaniem są negocjacje Unii Europejskiej dotyczące wymiany handlowej z krajami trzecimi, m.in., z Mercosur – tak aby zapewnić, że żywność z importu będzie spełniać wymagane standardy w zakresie jakości, sposobu produkcji i wpływu na klimat i środowisko.
Zasady znakowania dobrostanu
Prowadzone są również rozmowy dotyczące systemu oznaczania produktów pochodzących od zwierząt utrzymywanych z podwyższonym standardem. Propozycje są różne, lecz najbardziej uniwersalny względem konsumentów i producentów rozwiązaniem miałby być system z jednolitym oznaczeniem.
ASF w Szwecji
Pierwsze przypadek ASF u dzika wykryto w Szwecji. W okolicy przeprowadzono odstrzał dzików i zapowiedziano zabezpieczenie zagrożonego obszaru ogrodzeniem. Komisja Europejska stoi na stanowisku, że Szwecja powinna sama uporać się z problemem. Zakłada się, że choroba została przeniesiona przez ludzi, a nie przez dziki. Władze wezwały producentów trzody chlewnej do przeglądu sytuacji w zakresie bezpieczeństwa biologicznego i kontaktowania się z lekarzami weterynarii, jeśli pojawią się oznaki choroby lub zwiększona śmiertelność.